Wanneer je tweede ouder sterft, wat blijft er dan nog over? Je bent je voorgeschiedenis kwijt, je schakel met het verleden. Je verliest ook de laatste buffer tussen jou en de dood. Zelfs voor een volwassene is het nog een vreemde ervaring om wees te worden.
Dit citaat komt uit; “Zonder moeder” van Hope Edelman uit 1994. De huidige titel is Dochters zonder moeder. Deze Amerikaanse verloor haar moeder op 17 jarige leeftijd en ging op zoek naar boeken over soortgelijke ervaringen.
Zij ontdekte dat er toen nog weinig geschreven was over het verlies van een ouder, als je rond de 20 bent. Tijdens haar studie psychologie besloot ze daarom zelf dat boek te gaan schrijven. Haar boek is een standaardwerk geworden over dit thema.
Verlaat verdriet
Uit onderzoek is gebleken dat ruim 10% van de mensen al vóór hun 20ste levensjaar één of beide ouders verliezen. Om dit mee te maken op jonge leeftijd is een zeer ingrijpende gebeurtenis die tientallen jaren later nog haar sporen kan nalaten.
‘Verlaat verdriet’ zo noemt Mieke Ankersmid het verdriet als je jong je ouders verliest. Iets wat vaak wordt weggedrukt omdat je als jongere van mening bent dat je sterk en flink moet zijn. Je bent net volwassen, dus het laatste wat je wilt is kinderlijk of zielig gevonden worden.
Tegenwoordig delen mensen hun emoties makkelijker via social media en whatsapp of mail. In de jaren 80 was het niet zo gangbaar om over je emoties te praten in het openbaar.
Inmiddels ben ik 50 plusser en hebben veel van mijn leeftijdgenoten ook een of hun beide ouders verloren. Enigzins verbaasd las ik daarom de oproep van Max magazine in 2018: men zocht 50 + die geen ouders meer hadden. Ik reageerde wat resulteerde in een prettig interview door Marieke van der Heijden wat verscheen in Max magazine nr 3, 20-26 januari 2018 (zie blog).
Boekenlijsten
Het lezen van boeken zoals: Dochters zonder moeder, en Verlaat verdriet hielpen mij omdat ik hierin de emoties verwoord las, waar ik toen zelf nog niet over kon praten.
Dat is de reden dat ik hier boeken deel van andere schrijvers over het verlies van hun ouder(s). Hopend dat een van die boeken iemand mag helpen om zo meer erkenning te vinden in hun eigen ervaring.
 |  | |
| De dingen die je vergeet : rouwen voor beginners | Je bent jong en je rouwt wat | |
| Gijs van der Sanden | Lisanne van Sadelhoff | |
| Ambo, Anthos, 2021 ISBN 978-90-263-4305-6 | Dasmag, 2020 ISBN 978-94-931683-4-3 | |
 |  |  |
| Niets aan de hand toch? : leren leven met verlies | Mijn moeder steeds dichterbij | Alles om jullie heen is er nog : het verhaal van een nabestaande |
| Laurina de Visser | Leo Fijen en Manu Keirse | Marieke Poelmann |
| Kok, 2014 ISBN 9789043524148 | 2016 Adveniat, ISBN 9789492093387 | Bezige bij, 2015 ISBN 9789023493150 |
 |  | |
| Verlaat verdriet: bij mensen die als kind een ouder hebben verloren | Verlaat verdriet (ver)werkboek : zelfhulpboek voor verlate rouw om een vroeg overleden ouder | |
| Mieke Ankersmid | Titia Liese, E. Pronk | |
| Witsand Uitgeverij, 2015 1e dr 2002 ISBN 9789492011206 | Wedding Nederland, 2008 ISBN 9789078163022 | |
 |  |  |
| Zo nu ben je wees: ervaringen en handreikingen van een van de tienduizenden weeskinderen in Nederland | Het verdwenen thuis | Rouwen om je ouder |
| Jojanneke v.d. Bosch | Lidwien Stok | Marilou Koune-Boulanger |
| Weeswijzer, 2013 ISBN 9789082023206 nu niet leverbaar | 2014, Free Musketeers. Niet meer verkrijgbaar | Akasha, 2012 ISBN 978-94-601-50623 |
| meer info alleen op deze site van schrijfster | ||
 |  |  |
| Rouwdagboek: Een troosrijk en intiem boek voor wie een dierbare verloren heeft | Verder zonder jou | Ouders zonder voorbeeld : Herkenning voor vaders en moeders, die als kind een ouder verloren |
| Roland Barthes | Daan Westerink | Karin den Holland en Mieke Ankersmid |
| Meulenhoff, 2010 ISBN 9789029085311 | Ten Have, 2010 ISBN 9789025960360 | Ten Have, 2010 ISBN 978-90-259-60490 |
 |  |  |
| Moeder zijn zonder mijn moeder | Leven zonder ouders: het definitieve eind van het kind zijn | ik had je nog zoveel willen vragen : hoe verwerken we het verlies van onze ouders |
| Marjolein Simons | Daan Westerink | Alexander Levy |
| 2009, Bruna, ISBN 9789022996164 | Ten Have, 2007 ISBN 978- 90- 259- 01141 | 2007, Het spectrum, ISBN 978- 90- 274- 69212 |
 |  |  |
| Dochters zonder moeder: wat het werkelijk betekent je moeder te verliezen | Als ik er niet meer ben : kinderen voorbereiden op het overlijden van hun ouders | Een verlies voor altijd: de levenslange invloed van de vroege dood van een ouder |
| Hope Edelman | Riet Fiddelaers- Jaspers | Maxine Harris |
| Forum, 2006 1e dr 1994 (zonder ouders) ISBN 9789022544495 | 2005, Ten Have ISBN 9789025955755 | Bert Bakker, 1996 ISBN 90-351-1717-4 |
 |  | |
| Mijn troostende ik. kwetsbaarheid en kracht van rouwende jongeren | verloren maar niet verdwenen: over de vroege dood van een ouder | |
| Riet Fiddelaers- Jaspers | S.G. Nijon | |
| Ten Have, 2004 ISBN 9789043508056 | 2003 Archiep uitgeverij ISBN 9789063050818 | |